Kompresjoterapia
Kompresjoterapia Mobiderm
Firma THUASNE ekspert w dziedzinie terapii uciskowej zaprosiła Nas na szkolenie teoretyczne i praktyczne pt: „ Protokół Mobiderm w terapii obrzęków limfatycznych” zorganizowane w Szczecinie w dniu 15 września 2011 r.
Prowadząc rehabilitację Amazonek, szczególnie ważne jest prowadzenie kompleksowej terapii przeciwobrzękowej obejmującej : manualny drenaż limfatyczny, kompresje z bandażowaniem oraz rehabilitacje ruchową i pielęgnacje skóry.
Jakie jest znaczenie kompresjoterapii w leczeniu obrzęku limfatycznego?
Kompresja i bandażowanie stosuje się do podtrzymania korzystnych efektów uzyskanych podczas masażu (drenażu limfatycznego). Wykorzystanie właściwych bandaży uciskowych ułatwia:
– wnikanie płynu śródmiąższowego ( nagromadzonego obrzęku limfatycznego ) do początkowych naczyń chłonnych
– podwyższa skuteczność funkcjonowania pompy stawowo mięśniowej
– przyspiesza regeneracje zwłókniałych tkanek (poprawia elastyczność i miękkość tkanek)
– zmniejsza aktywność stanu zapalnego w skórze
– zmniejsza rozmiary obrzękniętej części ciała
– zmiękcza stwardniałe obszary obrzęków
– poprawia ruchomość stawów
Kompresjoterapia – tę formę terapii realizuje się przy użyciu specjalistycznych bandaży kompresyjnych oraz specjalistycznej odzieży kompresyjnej przeznaczonej do zastosowania u pacjentów z obrzękiem limfatycznym. Kompresjoterapia z zastosowaniem bandażowania polega na dostarczeniu do organizmu określonego ciśnienia, które poprzez powierzchnie skóry wnika w głąb kończyny. W ten sposób wzrasta ciśnienie śródtkankowe. Wzrost tego ciśnienia w połączeniu z innymi czynnikami, powoduje przywrócenie dynamicznej równowagi wymiany na poziomie kapilar limfatycznych i włośniczek, a tym samym odtwarza proces naturalnego drenażu limfatycznego.
Najnowszą propozycją THUASNE do zastosowania w terapii przeciwzastoinowej jest MOBIDERM® – specjalnie opracowany i opatentowany produkt zwiększający ruchliwość tkanek podskórnych objętych obrzękiem. Metoda ta została opracowana aby skrócić czas potrzebny na redukcję obrzęku oraz aby kompresjoterapia była metodą mniej uciążliwą dla pacjenta. Opatrunek ten jest z materiału nadającego się do prania i powtórnego użycia przez tego samego pacjenta. Może być stosowany bez jakiegokolwiek ryzyka alergii. Zadaniem produktu MOBIDERM® jest uzyskanie – w trakcie noszenia całego opatrunku uciskowego – efektu takiego jak w trakcie manualnego drenażu limfatycznego. Temu celowi służy specjalna konstrukcja MOBIDERM-u. Zarówno wielkość bloczków jak i materiał z którego bloczki są wykonane zostały dobrane w ten sposób, aby przy właściwie dobranym ucisku wywierały najlepsze oddziaływanie na trudne, nieodwracalne obrzęki.
Dobrze mieć świadomość, że po przerwaniu bądź zakończeniu kompresji może dojść do nawrotu obrzęku. Jest niezmiernie ważne, aby Nasze pacjentki zrozumiały przyczynę powstania obrzęku i uświadomiły sobie fakt, że zmiany w naczyniach limfatycznych są zmianami trwałymi, nieodwracalnymi, a prowadzenie terapii będzie konieczne do końca życia. Jedynie pełne zaangażowanie pacjenta w proces leczenia może gwarantować jego długotrwały pożądany, pozytywny efekt.
Element kompleksowej terapii obrzęku limfatycznego w postaci właściwej pielęgnacji skóry, bywa bardzo często bagatelizowany i marginalizowany przez pacjentki, co w sposób istotny zaburza terapię a niekiedy nawet ją uniemożliwia. Musimy pamiętać, że zarówno drenaż limfatyczny bez względu na to czy manualny, czy mechaniczny (pneumatyczny) jak też kompresjoterapia wymagają stałego, długotrwałego kontaktu ze skórą. Każde uszkodzenie, czy niepokojące terapeutę zmiany skórne stanowią najczęściej powód do czasowego zaprzestania terapii. Skóra jest barierą mechaniczną i chemiczną, chroniącą organizm przed wpływem szkodliwych czynników. Jej kwaśne ph (ok. 5,5) chroni przed infekcjami grzybiczymi oraz jest ona barierą dla infekcji bakteryjnych. Kończyna objęta obrzękiem jest bardziej narażona na czynniki szkodliwe, ze względu na spowodowane zastojem chłonki lokalne upośledzenie odporności. Każde, nawet niewielkie uszkodzenie ciągłości skóry może więc stać się przyczyną infekcji, która spowoduje dalsze pogorszenie odpływu chłonki. Wszelkiego rodzaju zadrapania, ukąszenia przez insekty lub zwierzęta domowe, otarcia czy odparzenia powinny być odkażane i obserwowane, czy nie szerzy się wokół nich proces zapalny. Niezwykle ważna jest szczególna dbałość o właściwe nawilżenie skóry przy użyciu specjalnie do tego celu przeznaczonych kosmetyków nawilżających (ale nie natłuszczających) o naturalnym, kwaśnym ph.
Kompresjoterapię w leczeniu obrzęku limfatycznego możemy dość łatwo i czytelnie podzielić na trzy etapy.
Etap I to czas, w którym mamy do czynienia z obrzękami odwracalnymi tzn.
I i II STOPIEŃ OBRZĘKU.
I STOPIEŃ– obrzęk pojawiający się okresowo, zależnie od wysiłku fizycznego czy dłuższego bezruchu, łagodny obrzęk obejmujący dalsze części kończyn (dłoń i przedramię), występujący np. pod koniec dnia, ustępujący samoistnie po uniesieniu kończyny
II STOPIEŃ – całodzienny obrzęk, ustępujący samoistnie po odpoczynku nocnym z trudną w uniesieniu skórą i pogrubieniem fałdów skórnych nad środkowym palcem dłoni.
Etap I umownie nazywany też etapem profilaktyki. Jest to moment w terapii obrzęku limfatycznego, gdzie można z powodzeniem zastosować standardowe, gotowe wyroby uciskowe – odzież kompresyjną.(np.firmy THUASNE Lymphology, Veno ELegance). Jedynie w przypadku obrzęków odwracalnych (I° i II°) kończyny zachowują swój proporcjonalnie naturalny kształt, natomiast charakter obrzęku nie wymaga stosowania bardzo dużych poziomów ucisków. Proponowane na tym etapie terapii rękawy uciskowe mają standardową numerację (np. S, M, L). Odzież taka powinna być zakładana przez Panie zaraz po odpoczynku nocnym i noszona przez cały dzień. Jej zastosowanie zapobiega narastaniu obrzęku w trakcie dnia, kiedy z uwagi na aktywność fizyczną i pionizację dochodzi do największego przyrostu objętości obrzęku i możliwe jest jego utrwalenie. Regularne stosowanie odzieży kompresyjnej w połączeniu z sumiennym wykonywaniem zaleconych ćwiczeń oraz automasażu limfatycznego (czyli przy zachowaniu zasady kompleksowości terapii), pozwoli nawet całkowicie uniknąć przeistoczenia się obrzęku w jego nieodwracalną postać oznaczaną stopniem III wg klasyfikacji pięciostopniowej.
III STOPIEŃ – stały obrzęk utrzymujący się na większej części bądź całej kończynie, nie ustępujący nawet po długotrwałej elewacji kończyny, zaznaczające się miejscowe stwardnienie obrzęku, wymaga bezwzględnie wdrożenia technik intensywnej terapii fizykalnej.
IV STOPIEŃ – stały obrzęk obejmujący i zniekształcający najczęściej całą kończynę, dość często powikłany zmianami zapalnymi skóry (róża, wyprysk, przetoki limfatyczne)
V STOPIEŃ – obrzęk olbrzymi (słoniowacizna) – obrzęk zniekształcający kończynę z pogrubieniem skóry, upośledzający funkcję kończyny, z wyraźnymi zmianami mięśniowymi (dystrofia, czyli zanik mięśni w skutek ograniczenia ruchomości kończyny)
Etap II – zwany fazą redukcji – polega na zastosowaniu kompresjioterapii z użyciem nowatorskiej metody MOBIDERM® oraz specjalnych, kalibrowanych bandaży kompresyjnych. Podstawą do rozpoczęcia terapii jest właściwe określenie stadium rozwoju obrzęku, czyli właściwa jego klasyfikacja. Do precyzyjnego dawkowania ucisku zgodnie z powyższymi zaleceniami, wykorzystuje się specjalne, kalibrowane bandaże kompresyjne BIFLEX z opatentowanym znacznikiem. Znaczniki pozwalają terapeucie na stałą kontrolę siły naciągu bandaża, a tym samym stosując właściwą technikę bandażowania można kontrolować w precyzyjny sposób kompresję.
Kompresję poprzez bandażowanie utrzymuje się w ciągu kolejnych 5 – 10 dni przez ok. 22 godziny na dobę, łącząc noszenie opatrunku z wykonywaniem ćwiczeń oraz z codziennym drenażem limfatycznym i zachowaniem szczególnej dbałości o pielęgnację skóry.
Etap III – czyli faza stabilizacji efektów uzyskanych podczas terapii redukcyjnej.
Po zakończeniu intensywnej terapii „pomniejszania” obrzęku, niezbędne jest dalsze, stałe stosowanie pewnej kompresji w celu zapobiegnięcia nawrotowi obrzęku do rozmiarów sprzed bandażowania. W tym celu stosuje się specjalistyczną odzież kompresyjną na dzień oraz unikalną odzież nocną MOBIDERM®.
Zarówno odzież na dzień jak i na noc wykonywane są wyłącznie „na miarę”, czyli na podstawie specjalnie wykonanych pomiarów całej kończyny. Pomiary do produkcji odzieży kompresyjnej na miarę, muszą być wykonane jedynie przez wykwalifikowany, przeszkolony personel sklepu lub terapeutę. Zaleca się, by wyprodukowana na indywidualne zamówienie odzież kompresyjna „na dzień” była stosowana maksymalnie długo w ciągu dnia (najlepiej od samego rana) w połączeniu z wykonywaniem odpowiednich ćwiczeń.
Wzajemnie uzupełniającymi się elementami kompleksowej terapii zachowawczej są:
– właściwa, regularna pielęgnacja skóry (najlepiej połączona z automasażem)
– drenaż limfatyczny, wykonywany manualnie jedynie przez wykwalifikowanych terapeutów lub mechaniczny (pneumatyczny) za pomocą specjalnych urządzeń do mechanicznego drenażu żylno-limfatycznego,
– kompresjo terapia- zależne od stopnia nasilenia obrzęku techniki wielowarstwowego bandażowania redukcyjnego oraz specjalistyczne, medyczne pończochy lub rękawy uciskowe
– Regularne ćwiczenia rehabilitacyjne minimum 4 x w tygodniu
MOBIDERM zastosowany w połączeniu z bandażami redukcyjnymi Thuasne, może doprowadzić do szybkiego poprawienia giętkości skóry i redukcji obrzęku. Walcząc z uciążliwym obrzękiem warto wykorzystywać najnowsze technologie. Z badań naukowych wynika, że proponowany produkt MOBIDREM oszczędza czas leczenia a tym samym zwiększa autonomię i poprawia komfort życia pacjentek i pacjentów.
Opracowanie na podstawie informacji firmy TAHAUSANE COMPRESSIONCARE. Mirosława Szymańska- rehabilitantka